النگ سلنگ كردن: در اصل اصطلاح تركي است.به معني گرفتن و بي هوده وقت تلف كردن است. در كشور تركيه به همين معني استفاده مي شود. در افغانستان به معني كسل و ناخوش و خود را ناخوش نشان دادن است. در طبر بيشتر به معني به تاءخير انداختن و تعلل و وقت تلف كردن است.
پلخ: پوك - توخالي مثال: تخم پلخ، درافغانستان به معني حلق و گلو است.
نح نح كردن: اين اصطلاح عربي است. به معني نفس نفس زدن. تنحنح نفس كشيدن همراه با تپش زياد قلب.
كحه: از كحه(با ضم ك)از عربي اخذ شده و به معني سرفه است.
بلغس: برغست :گياهي بياباني و خودرو است.
در نزدیکی شهر گنبد در استان گلستان ، شهری باستانی بنام جرجان (گرگان قدیم) از زیر خاک کشف شده که نقشه ها ، بخشهایی مجزا و تقریبا شبیه ارگ بم را نشان می دهند که در قبل از اسلام مرکز حکومت ساسانی در شمال ایران بوده است . این شهر بقدری بزرگ بوده که شعاع آن از امامزاده یحیی تا بنای گنبد قابوس یعنی حدود 4 کیلومتر امتداد داشته و شامل بخشهای ارگ حکومتی ، عاومه نشین ، سیستم فاضلاب ، لوله کشی آب ، آسیاب و ... می شده است که امروزه تهنها ارگ حکومتی ، حدود 100 متر پیاده رو و سیستم فاضلاب عمومی و چند آسیاب از زیر خاک خارج شده و قابل دیدن است . از این شهر در بسیاری از کتب اوایل دوره اسلامی و اواخر ساسانی یاد شده و آنرا مهمترین مرکز حکومتی شمال ایران خوانده اند. لازم بذکر است که این شهر بدلیل شرایط جوی ، شدیدا تخریب شده و اگر از آن به درستی نگهداری نشود ، احتمالا در آینده نزدیک چیزی از آن باقی نخواهد ماند.
بنای برج خشتی گنبد قابوس:
این بنا برجی است توخالی با ارتفاع حدود 30 الی 40 متر که برای پیدا کردن شهر توسط کاروانها به دستور سلطاق قابوس بازسازی شده و احتمالا در زمان آبادانی شهر جرجان ساخته شده است.
در نزدیکی شهر گنبد در استان گلستان ، شهری باستانی بنام جرجان (گرگان قدیم) از زیر خاک کشف شده که نقشه ها ، بخشهایی مجزا و تقریبا شبیه ارگ بم را نشان می دهند که در قبل از اسلام مرکز حکومت ساسانی در شمال ایران بوده است . این شهر بقدری بزرگ بوده که شعاع آن از امامزاده یحیی تا بنای گنبد قابوس یعنی حدود 4 کیلومتر امتداد داشته و شامل بخشهای ارگ حکومتی ، عاومه نشین ، سیستم فاضلاب ، لوله کشی آب ، آسیاب و ... می شده است که امروزه تهنها ارگ حکومتی ، حدود 100 متر پیاده رو و سیستم فاضلاب عمومی و چند آسیاب از زیر خاک خارج شده و قابل دیدن است . از این شهر در بسیاری از کتب اوایل دوره اسلامی و اواخر ساسانی یاد شده و آنرا مهمترین مرکز حکومتی شمال ایران خوانده اند. لازم بذکر است که این شهر بدلیل شرایط جوی ، شدیدا تخریب شده و اگر از آن به درستی نگهداری نشود ، احتمالا در آینده نزدیک چیزی از آن باقی نخواهد ماند.
بنای برج خشتی گنبد قابوس:
این بنا برجی است توخالی با ارتفاع حدود 30 الی 40 متر که برای پیدا کردن شهر توسط کاروانها به دستور سلطاق قابوس بازسازی شده و احتمالا در زمان آبادانی شهر جرجان ساخته شده است.
از یکی از دوستان شنیده بودم که یکی از مهمترین چهارطاقی های ایران در نزدیکی شهر نیم ور از توابع دلیجان قرار دارد . برای همین به دیدن این چهارطاقی رفتم که خیلی هم جالب بود:
تذکر: چهارطاقی ها گنبدهای بزرگی هستند که بر روی چهار ستون ساخته میشوند و به هیچ عنوان آتشکده نیستند و در قبل از اسلام برای بررسی حرکت خورشید و شاید هم ماه و ستاره ها استفاده می شدند و حرکت آنها را قسمتی از معجزات خدا می دونستند و به پرستش آن می پرداختند . بنابراین چهارطاقی ها قدمت بسیار کهنی دارند و شاید مربوط به تفکرات میترائیسم بشوند و در اطراف آنها بنای دیگری نمی ساختند تا نور خورشید مستقیما داخل شود . نمونه چهارطاقی ها در مناطق مختلف ایران مثل نیاسر کاشان هم وجود دارد و معمولا در داخل آنها هم مجسمه های با ارزشی که با انواع جواهرات تزئین می شدند قرار داشته که اشتباها به اونها بت گفته اند اما هیچ ربطی به بت نداشته و فقط تندیس بوده اند.
با توجه به ستونهای این چهارطاقی ، احتمالا بزرگترین طاق ایران بوده و در ساخت آن از سنگهای نیمه تراش خورده و ساروج و در بالای آن هم از آجر پخته استفاده شده بوده است . یکی از رودخانه های فصلی هم کل بنا رو احاطه می کرده و سازه را شبیه یک جزیره می کند که خیلی زیباست . این چهارطاقی در فاصله 500 متری روستای آتشکوه ساخته شده (که در مورد آن قبلا مطلبی نوشته ام) و برای رسیدن به آنجا ، باید در مسیر عبوری محلات به دلیجان ، بعد از شهر نیم ور ، راه دسترسی روستای آتشکوه را ادامه داد تا به روستا برسیم. این روستا هم دارای یک بنای باستانی هست که به نظر من مربوط به زمان استفاده از چهارطاقی بوده اما کاربری آن دقیقا مشخص نیست . به تازگی بازسازی هایی در این چهارطاقی انجام شده و وضعیت آن برای بازدید مناسب است . البته گفته های افراد محلی در مورد بازسازی ، این شبهه را ایجاد می کند که پوششی برای دزدیدن آثار باستانی شامل مجسمه ها و جواهرات بوده که رد یا تایید آن بعهده ایشان است .
پیشنهاد میکنم کسانی که به دیدن این بناها علاقه دارند به آن محل مراجعه کرده و از آن بازدید نمایند. ضمنا طبیعت روستا و اطراف آن هم بسیار سرسبز و زیبا است که احتمالا در زمستانها سرد خواهد بود.
چه تاثیری دارد" غصه نخور درست می شود " گفتنهای مادرم .اثرش را هزار قرص خواب آور ندارد.
دوتمه :
زميني را كه كسي براي اولين بار تصرف يا حيازت كند، دوتمه مي گويند. در زبان تركي، دوتماق شكلي قديمي از فعل توتماق است. توتماق به معني گرفتن، فرا چنگ آوردن و زير نظر داشتن است.
مطابق شرع، عرف و قانون، دوتمه از اين فعل، اخذ شده است. چيدن سنگ هاي زمين يا محصور كردن آن، از جمله اسباب تحصيل مالكيت است. بنابراين، زميني را كه نسبت به آن فعاليت مقبول و عرفي شده باشد، دوتمه ناميده و شخص ذينفع مي تواند نسبت به آن ادعاي مالكيت كند. در قانون مدني ايران هم مقرر شده است مالكيت محقق مي شود به احياء اراضي مباح.
سفری به دور دنیاست وقتی دستانم تا انتها رویت را نوازش می کنند.