و امبري در سال 1281 ه.ق در سفرنامه خود در خانات آسياي ميانه در مورد تقسيمات عشيرتي تركمن ها چنين مي نويسد: تركمن ها بنابر قديمي ترين روايات خود نژادهاي مختلف خود را خلق (به زبان عربي مردم) مي نامند و اين خلقها را چنين اسم گذاري كرده اند:
1- چاودور 2- ارساري (ارزاري) 3- آل علي 4- قره 5- سالور 6- ساريق 7- تكه 8- گوگلان 9- يموت

يموت
يموت ها از نسل يموت، فرزند قلمي فرزند بردي فرزند اغورجيك هستند. يموت داراي سه پسر به نام هاي قتلي تمور، جد مشترك يموت هاي گرگان و اوتلي تمور، جد مشترك يموت هاي خيوه و اوساق بود. يموت هايي كه در ايران زندگي مي كنند از يموت هاي گرگان هستند.
يموت ها به دو دسته چمور و چاروا تقسيم مي شوند. چمور يا كشاورزان قبيله مقر ثابتي دارند و چادر هاي خود را به ندرت انتقال مي دهند و اگر انتقال بدهند، در حدود معين است.
چاروا يا باديه نشين، بنا بر فصول سال محل چادرشان را تغيير مي دهند تا براي گله و اسب و شتر خود چراگاه پيدا كنند، چارواها چون در محل ثابتي توقف نمي كنند و غالبا دور از يكديگر زيست مي كنند. معمولا در طرف شمال در حدود اترك به سر مي برند و غالبا به خاك روسيه مي روند ولي باز به گرگان و نواحي اترك بر مي گردند تا محصولشان را درو كنند و در زيرزمينها انبار كنند. يموت ها اكنون در صحراي گرگان، حدود استرآباد و برخي در خوارزم ساكنند.

يموت
- جعفرباي - يارعلي
- جعفرباي - نورعلي
- آتاباي

جعفري- يارعلي:
1- انق توماچ 2- ايري توماچ 3- چوگان 4- پورقاز 5- آق 6- كل 7- كوسلي 8- قزل 9- سقالي

جعفرباي- نورعلي:
1- كم 2- كر 3- كرد 4- قرنجيك 5- پانق 6- ايگدر 7- كلته 8- اقورجلي

آتاباي:
1- صحنه 2- سقّي 3- يامپي 4- ساريجه لي 5- كسه 6- محمد انلق 7- كسه حلقه 8- دوگونجي 9- طعنه 10- قنقرمه 11- قولّر 12- قراداشلو

گوگلان
بنا به روايت، گوگلان ها در موقع حمله مغول، قاي ناميده مي شدند كه مشتق از نام قاي خان پسر گون خان، پسر اغوز خان پسر قراخان مشرق است.
در زمان پادشاهي سلاطين سيمجور، آنها به سرزمين كنوني كوچانده شدند. بعد از ويران كردن مشهد و متفرق ساختن سكنه آن بعضي از يموت هاي ايگدر و بهلكه در نزديكي خرابه هاي آنجا رحل اقامت افكنده، ناچار بودند كه از آب باتلاق بياشامند، زيرا كه مسير نهر اترك را در نزديكي چات بوسيله سد بسيار محكمي تغيير داده بودند، در ساختن اين سد قير و سرب زياد بكار بردند. تركمن ها تلاشهاي بيهوده اي براي خراب كردن سد مي كردند. در روايات آمده است كه مردي سوار بر اسب لنگ خاكستري نزد تركمن ها آمده بود. اين شخص ناشناس به آنها گفت كه آتش فروزاني در پشت سد روشن كنند تا سرب و قير آب شده بعد با نيزه هاي خود سنگ ها را تكان دهند تا آب سد جاري شود و سپس مي توانيد سد را در هم بشكنيد. تركمن ها اين مرد سوار بر اسب را كه سرسبزي براي آنها آورده بود به اختصار گوگلان مي خوانند.

گوگلان
1- چاقر 2- بيگدلي 3- قايي 4- قره بالكان 5- قوروق 6- بايندر 7- يانگاق 8- گرقز 9- زن گريق 10- آي درويش


سالور
طايفه سالور نظر به قوت و غلبه ساير قبايل به جهتي ديگر در هيچ جا مرتع و مكان مخصوصي نداشته اند و به طور اضطرار در چهارجو و برخي اراضي خشك تركستان گذران مي كردند، تا آنكه اندك اندك خود را به خراسان كشيده به اتفاق ايل ساروق در پايين رودخانه مرغاب در مرو زندگي مي كردند. سالورها در تركمنستان زندگي مي كنند و گروهي از آنها در خراسان نيز ساكن اند.

سالور
- يلواج
1- ياشن 2- تيشي 3- سفر 4- اردو خوجه

- قهرمان
1- علم 2- گرجيكلي 3- بي بلاغي

- آنا بولاغي
1- يادشي 2- بخارا 3- باقاشت لوره 4- تيمور

ساريق
سالور غازان بابا تركي دلير و صاحب شوكت بوده است به همين جهت به دست بعضي از عشاير تركستان كه با او طرف معامله بوده اند، كشته مي شود. از او چار پسر به نام هاي ارساي، سالور، يموت و تكه باقي مي ماند.
پسران چهارگانه در مقام خونخواهي پدر برآمده با قبايل تركستان جنگها كردند و دختري از طايفه اوزبك به اسيري آورده و او را براي تكه عقر بستند و از تكه پسري به نام يالقامش متولد شد كه جد طايفه ساروق محسوب مي شود. (ساريق ها از تركمن هاي ايران نيستد.)

ساريق
- خراسانلي
1- بدنگ 2- خجالي 3- قزل 4- حسينعلي

- بيراج
1- قانلي باش 2- قولجا 3- شوجان

- سوخته
1- تاپير 2- موماتاق 3- كرد 4- قدير

- آلاشا
1- خجك 2- بقاجا 3- حسين قره 4- سعد 5- اقنسيز

- هرزقي
1- يرقي 2- جاني بك 3- قرما 4- جاتان 5- جاياقي

تكه
تكه سه پسر داشته اقتمش، تقتمش، يالقامش. اولاد اوقتمش و تقتمش اكنون در مرو و آخال مسكن دارند و يالقامش، اسم اصلي اش ساروق است كه به علت زردي چهره به اين اسم معروف گرديد و اولاد او نيز به ساروق مشهورند.
تكه ها نيز مانند يموت ها گروه گسترده يي هستند و به دو بخش تكه هاي خيوه و تكه هاي آخال معروف هستند كه تكه هاي ساكن ايران از تكه هاي آخال هستند.

تكه
- اقتميش
1- قلت شو 2- سلطان سيز 3- سيجمز 4- قره احمد

- بخشي
1- كرساغري 2- آلاجا گوز 3- تاشا جاك آق صفي 4- گوه 5- مارسي 6- ذاكر 7- قاضي لر 8- پررنگ- قپاز

- تقتاميش
1- برق برون امان شاه 2- گوگچه بيك 3- قره 4- قنگوري 5- خار 6- يوسف 7- جازي 8- آريق قاراجا

ارساري
ارساري ها در سواحل رود جيحون در محلي كه مشهور به لب آب است سكونت داشتند و زماني نزد امام بخارا خدمت مي كردند.
ارساري ها نيز تركمن هايي هستند كه در تركمنستان زندگي مي كنند.

قبايل مقدس
قبايل مقدس خود را فرزندان خلفاي راشدين مي دانند و به چهار گروه خوجه، آتا، شيخ و مختوم تقسيم مي شوند.

گوگلان، آل علي به جلگه هاي اطراف كوپت داغ كشيده شدند. اندكي بعد تركمن هاي ساريق، ارساري و سالور به جلگه هاي اطراف قوچان و بجنورد روي آوردند. در همان ايام تكه و يموت نيز به سمت شمال خراسان و رود اترك آمدند و اين كوچ و مهاجرت تا امضاي قرارداد مرزي آخال بين ايران و روسيه ادامه داشت. (1881 ميلادي)


منبع
سيري در تاريخ تركمن - مايسا ايري