لوگو های حمایتی
قيصر امين‌پور:
قيصر امين‌پور در دوم ارديبهشت ماه ۱۳۳۸ در گتوند شوشتر در شمال استان خوزستان به دنيا آمد. تحصيلات ابتدايي را در گتوند ادامه داد و در سال ۵۷ در رشته دامپزشكي دانشگاه تهران پذيرفته شد ولي پس از مدتي از اين رشته انصراف داد. امين‌پور، در سال ۱۳۶۳ بار ديگر اما در رشته زبان و ادبيات فارسي به دانشگاه رفت و اين رشته را تا مقطع دكترا گذراند و در سال ۷۶ از پايان‌نامه دكتراي خود با راهنمايي دكتر محمدرضا شفيعي كدكني با عنوان "سنت و نوآوري در شعر معاصر" دفاع كرد. اين پايان‌نامه در سال ۸۳ و از سوي انتشارات علمي و فرهنگي منتشر شد. او در سال ۱۳۵۸، از جمله شاعراني بود كه در شكل‌گيري و استمرار فعاليت‌هاي واحد شعر حوزه هنري تا سال ۶۶ تأثير گزار بود. وي طي اين دوران مسئوليت صفحه شعر هفته‌نامه سروش را بر عهده داشت و اولين مجموعه شعر خود را در سال ۶۳ منتشر كرد. اولين مجموعه او "در كوچه آفتاب" دفتري از رباعي و دوبيتي بود و به دنبال آن"تنفس صبح" تعدادي از غزلها و شعرهاي سپيد او را در بر مي‌گرفت. امين پور هيچگاه اشعار فاقد وزن نسرود و در عين حال اين نوع شعر را نيز هرگز رد نكرد. دكتر قيصر امين‌پور، تدريس در دانشگاه را در سال ۱۳۶۷ و در دانشگاه الزهرا آغاز كرد و سپس در سال ۶۹ در دانشگاه تهران مشغول تدريس شد. وي همچنين در سال ۶۸ موفق به كسب جايزه نيما يوشيج، موسوم به مرغ آمين بلورين شد. امين‌پور در سال ۸۲ به‌عنوان عضو پيوسته فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي برگزيده شد . وي پس از تصادفي در سال ۱۳۷۸ همواره از بيماري‌هاي مختلف رنج مي‌برد و حتي دست كم دو عمل جراحي قلب و پيوند كليه را پشت سر گذاشته بود و در نهايت حدود ساعت سه بامداد سه‌شنبه هشتم آبان ۱۳۸۶ در بيمارستان دي درگذشت. پيكر اين شاعر در زادگاهش گتوند و در كنار مزار شهداي گمنام اين شهرستان به خاك سپرده شد. پس از مرگ وي ميدان شهرداري منطقه دو واقع در سعادت آباد به نام قيصر امين پور نامگذاري شد.
بخش شيريني :
حلوا ارده، حلوا شكري، حلوا كنجدي، شيره ارده، انواع كلوچه هاي سنتي
بخش كشاورزي :
انواع ادويه، خرما، ليف خرما
بخش صنايع دستي :
جاجيم، حصيربافي، خراطي، سجاده بافي، گبه، گليم، فرش، نمد
استان خوزستان داراي تيره‌هاي گوناگون از اقوام انساني را در بر مي‌گيرد. از ديرباز پيروان ديگر آيين‌ها نيز در اين استان ساكن بودند .بيشتر ساكنين استان خوزستان را مردمان عرب تشكيل مي دهند و به اين مردم عرب ساكن در نوار ساحلي جنوب كه داراي ويژگي هاي فارس ها هستند، بندري مي گويند. اكثر عرب هاي ايران هنوز به زبان عربي تكلم مي كنند. آغاز مهاجرت عرب ها به خوزستان به دوران پيش از اسلام يعني به زمان حكومت ساسانيان مي رسد. اما پس از پيروزي سپاه مسلمين بر سپاه ايران قبايل و عشاير بسياري به ايران مهاجرت كردند و به علت وجود اعراب پيش از اسلام در منطقه خوزستان، اين محل را براي سكونت خود انتخاب كردند. ولي امروزه جمعيت عرب هاي ساكن در خوزستان نسبت به اقوام فارسي زبان مثل بختياري ها، شوشتري و دزفولي در اقليت دارند.
گرچه امروزه انواع غذاهاي ايراني در استان خوزستان تهيه مي شود ولي غذاهاي محلي كه از مواد در دسترس و با توجه به شرايط آب و هوايي درست مي شوند هنوز جايگاه خاصي دارند. برخي از عادات خوراكي مردم استان خوزستان جالب توجه اند. آن ها خوراك هاي تابستاني و زمستاني دارند. در تابستان از مهمانان خود با شربت آلبالو، سكنجبين و شربت زعفران پذيرايي مي كنند و در زمستان، خرما و ارده به عنوان وسيله پذيرايي استفاده مي شود. از لبنيات به مقدار زياد استفاده مي كنند و رنگينك از خوراك هاي بسيار مقوي و خوش مزه است كه در هنگام صرف ناهار و شام مصرف مي شود. در اين استان در كنار غذاهاي محلي و مخصوص استان براي مهمانان تهيه مي شود ولي برخي غذاهاي محلي در اين استان وجود دارند كه براي گردشگران جالب است. از جمله مهم ترين غذاهاي محلي مردم استان خوزستان ماهي است. قليه ماهي غذايي خوش مزه و به ياد ماندني است كه در اين استان با ماهي و تمبر هندي تهيه مي شود. آبگوشت متداول ترين غذاي مردم شهر و روستا است.آش دوغ، آش ارده، قلقل، قليه ماهي، كباب ماهي، ماهي شكم پر، ميگو، برزنگك، دال عدسي، درشته( گمنه)، مچبوس، حميص، خرما گرم، سير بقله( سير باقلا)، اوپيازي شادگان، ميانگران ايذه، بامدژ اهواز، هورالعظم.
نوع بشر بدون سه عامل آب، هوا و غذا قادر به ادامه حيات نيست. با توجه به اهميت خوراك در ادامه زندگي، انسانها در هر منطقه نوع خوراك و پخت پز خود را داشته اند. همين تفاوت جذابيتهاي خاصي در هر منطقه ايجاد كرده است. بسياري از گردشگران تنها به خاطر تجربه خوراك متفاوت از منطقه زندگي خود به مناطق ديگر جهان سفر مي كنند. در بخش مربوط به غذاهاي سنتي بختياريها و لرهاي استان خوزستان با انواع خوراك هاي سنتي ايشان آشنا خواهيد شد.
آو تفتالو
مواد لازم: آب، برگه زرد آلو(قيسي)، روغن، پياز و ترشي ناردون
طرز تهيه: ابتدا برگه هاي زرد آلو را در ظرفي جداگانه داخل آب گذاشته تا خيس بخورند. سپس برگه ها را در ظرفي ديگر به همراه مقداري آب روي حرارت مي گذارند تا پخته شود. در حين پختن، ترشي ناردون نيز به مواد اضافه مي گردد. در آخر اين خوراك به همراه پياز داغ طبخ مي شود.
تليكه
مواد لازم: تره كوهي، كرفس، دوغ
طرز تهيه: ابتدا تره كوهي و كرفس را خرد كرده، در ظرفي حرارت مي دهند تا خوب پخته و شيرين شود. سپس اين مواد را داخل مشك ريخته و دوغ را به اين مواد مي افزايند. پس از بستن در مشك، آن را براي 5 الي 6 روز به حال خود رها مي كنند تا سفت شده، خود را بگيرد. در نهايت با نان ميل مي گردد.
شله ماستي
مواد لازم: آب،ماست، برنج-، روغن و نمك
طرز تهيه: ماست را در آب محلول كرده و مي جوشانند تا خوب يكدست شود. سپس به مواد، برنج نيز مي افزايند تا خوب پخته شود. در پايان به اين خوراك پياز داغ نيز افزوده مي شود.
كورديم((khrdim
مواد لازم: برنج، جو، كورديم(گياهي كوهي)
طرز تهيه: برنج و جو را با كورديم از شب قبل درون آب گرم قرار مي دهند تا پخته شود.
گمنه(gemneh)
موا د لازم: بلغور گندم، آب و ترشي ناردن
طرز تهيه: بلغور گندم و آب را در ظرفي ريخته و حرارت مي دهند تا خوب جا بيفتد، سپس مقداري ترشي ناردون براي طعم دار شدن به مواد افزوده مي شود و در پايان خوراك را به همراه پياز داغ طبخ مي نمايند.
آش توله
توله نوعي گياه با برگهاي نسبتا پهن است كه در پاييز و زمستان در بيشتر مناطق خوزستان مي رويد. برنج، نمك و روغن از مواد لازم جهت تهيه آش توله مي باشد. پس از شستن و خرد كردن برگه هاي توله آن را در آب در حالِ جوش ريخته و نيم پز مي كنند. برنج را به آن مي افزايند. پس از آبكش كردن برنج، كه با توله مخلوط شده است، آن را دم مي كنند. به آش توله نارنج يا ليمو خشك اضافه مي كنند. در بعضي مناطق مانند رداده آش توله را با دوغ و آرد تهيه مي كنند. بدين صورت كه توله را به جاي آب در دوغ مي جوشانند. در شوش توله را همراه با سير در پياز داغ سرخ مي كنند. از ساق توله هم براي پخت آش توله استفاده مي كنند.
او باقلهo baqele
باقلاي ِ خشك را مي سايند، همراه با نمك و فلفل در آب ريخته، مي پزند. هنگامي كه باقلا پخته شد، در آن تكه هاي نان ريخته و مي خورند.
كشكينهkaŠkina
گندم را بلغور كرده و دوغ را مي جوشانند تا سفت شود كه به آن ترخينه مي گويند. ترخينه را گلوله گلوله كرده، خشك مي كنند. ترخينه را معمولا در تابستان مي پزند تا در زمستان استفاده شود. براي پخت كشكينه، به مقدار لازم ترخينه را در پياز سرخ مي كنند.
كپهkapah-
مواد لازم: برنج، لپه، كشمش، روغن و نمك. برنج را تا زماني كه له شود مي جوشانند. سپس آن را ورز مي دهند و گلوله مي كنند. لپه و كشمش را مي پزند، به مقدار لازم در ميان گلوله هاي برنج مي گذارند و در روغن سرخ مي كنند.
آش بلگ e balagšâ
مواد لازم:عدس، نخود، لوبيا، خمير گندم، گياهان محلي، ترشي انار و ماست.
ابتدا عدس، نخود و لوبيا را مي پزند. سپس خمير گندم را رشته رشته كرده و داخل آن مي ريزند. گياهان محلي را نيز با مقداري ماست، ترشي يا ترشي انار و مقدار لازم آب اضافه مي نمايند.
معرفي يك نوع نان سنتي در ايذه(منطقه بختياري نشين)
نان كلگkalg
ناني كه از آرد بلوط تهيه شود، نان كلگ نام دارد. بلوطهاي تهيه شده را پس از پوست كندن و خشك كردن در زير نور آفتاب به وسيله آسيابهاي محلي آرد نموده و آرد را داخل سبدي مي ريزند و چند گوني روي آن مي گذارند. سپس اين ظرف را بر سر راه جريان آب قرار مي دهند. با اين روش تلخي آرد بلوط در مدت 4 الي 5 روز كشيده مي شود. با همين آرد، خميري فراهم شده و نان بلوط بر روي تاوه پخته مي شود.
غذاهاي سنتي اعراب خوزستان
انواع غذا شامل: قليه ماهي،ماهي صُبور، ماهي شور، برنج، قوزي، ميگو پلو، كُبه
انواع شيريني شامل: ليگمات، معسل، شعث، مهلبيه، شَعريَه
معرفي چند نوع غذا
قليه ماهي
مواد لازم: ماهي، ادويه، نمك، فلفل، پياز، سير، تمبر هندي، ليمون عماني، سبزي(گشنيز و شنبليله)گوجه يا رب گوجه
طرز تهيه: ابتدا پياز و سير را خرد كرده و سرخ مي نمايند. سبزي خرد شده را اضافه مي كنند و كمي تفت مي دهند. ماهي تكه تكه شده را به آن افزوده، سرخ مي نمايند و پس از آن، تمبر هندي، ليمو عماني، نمك و ادويه، گوجه را به مواد قبلي اضافه مي كنند و تفت مي دهند. در آخر مقداري آب اضافه مي كنند و مي گذارند تا كاملا پخته شود.
ماهي صُبور
مواد لازم: پياز،سير،كشمش، سبزي(گشنيز)،ليمو عماني،دارچين، ادويه،نمك،ماهي صبور
طرز تهيه: ابتدا ماهي صبور را تميز مي كنند، سپس پياز خرد شده را سرخ مي كنند. سبزي خرد شده را به آن مي افزايند و به همراه تركيبات تفت داده شده(دارچين، نمك، ادويه و ليمو عماني آسياب شده و كشمش) داخل شكم ماهي مي ريزند. شكم ماهي را با نخ مي بندند، درون ظرفي به نام gali (سيني دسته دار)گذاشته، جهت پخت در تنور (امروزه در فر) قرار مي دهند.
قوزي
گوسفندي را كشته، پوست آن را مي كنند و سپس شكم آن را تميز كرده و مخلفاتي از قبيل برنج، تخم مرغ، زعفران، هِل، مرغ، نمك و دارچين درون ِآن قرار مي دهند و آن را كباب مي كنند. گاهي اوقات به جاي گوسفند از مرغ استفاده مي كنند.
كُبّه
مواد لازم: گوشت چرخ كرده، پياز، لپه، نخود، كشمش، دارچين، فلفل، برنج و نمك
طرزتهيه: برنج را همراه مقداري آب در ظرفي ريخته، جهت پخت روي اجاق مي گذارند. پس از پخت كامل، آن را خوب له كرده، به صورت گلوله هاي كوچك در مي آورند و درونِ گلوله هاي كه از تركيبات سرخ شده گوشت، پياز، نخود، لپه، كشمش، دارچين، فلفل و نمك تهيه شده، قرار مي دهند و در روغن سرخ مي كنند.
محمر-mohammar
مواد لازم: خرما، آب و برنج. خرما را داخل آب سرد ريخته، هسته هاي آن را جدا مي كنند. سپس برنج را در آب جوش ريخته، مي پزند. قبل از آنكه آب آن تمام شود خرما را اضافه مي كنند و مانند شير برنج مي پزند.
َشعث
خرما را درون روغن محلي نموده و با حرارت ملايم سر مي كنند.
خورشت باميه(ماراگ باميه)
به پياز سرخ شده گوجه خرد شده اضافه مي كنند. مقداري گوشت قيمه شده را نيز به همراه ادويه كاري با مواد، تفت داده و باميه هاي آب پز شده را نيز اضافه مي كنند. معمولا براي خوشمزه تر شدن خورشت باميه به آن سير و تمرهندي نيز اضافه مي كنند.
ماهي شور(اِم گََََشَت)
ابتدا ماهي شور را با كمي آب مي پزند. سپس ماهي را از آب خارج كرده، تكه تكه مي كنند. مقداري پياز سرخ شده و كمي كشمش و ادويه را باهم مخلوط كرده، به پياز مي افزايند. تكه هاي آماده و پخته ماهي را سرخ مي كنند و با مخلوط مواد حاصله تر كيب مي كنند. اين غذا مخصوص فصل زمستان است.
فلافل
مقداري نخود را به مدت 2 شبانه روز مي خيسانند تا نرم شود سپس آن را ريز مي كنند(مي كوبند). مقداري سير له شده را با مقداري گوشت چرخ كرده و ادويه نمك و فلفل مخلوط كرده و از كمي آرد براي چسباندن مواد به يكديگر استفاده مي كنند. براي تهيه فلافل مقداري از مواد را در قالبي مخصوص مي ريزند و پشت سر هم ماده گرد شده را كه پس از پخت فلافل نام مي گيرد در روغن مي ريزند تا سرخ شود.
خلال مطبوخ
خرماي نارس يا خارك را با آب مي پزند.
ِتذخانَه
اين غذا با ماهي شور تهيه مي شود و در واقع نوعي سوپ است. بدين ترتيب كه ماهي شور را با برنج مي پزند و حالت سوپ پيدا مي كند.
ُخبس التمر
ابتدا هسته هاي خرما را خارج ساخته، آنها را خمير مي كنند و بعد خمير خرما را با روغن مخلوط كرده و آن را روي خمير آماده نان كه صاف كرده اند ماليده و براي ِ پخت روي تاوه قرار مي دهند.
ِامفَطَّح (emfattah)
گوسفندي را ذبح نموده، آن را به چهار قسمت تقسيم مي كنند. دو ران و كتف آن را به صورت درسته در ديگ بزرگي مي گذارند تا آب پز شود و همراه برنج آن را مصرف مي كنند. نان خشك را خرد كرده، با روغن و پياز تفت مي دهند.
غذاهاي محلي در منطقۀ بهبهان داراي تنوع و گستردگي فراوان مي باشند و ويژگي مهم اينكه غذاهاي سنتي هنوز يكي از اركان مهم تغذيه در اين منطقه بوده و همچنان به قوت خود باقي هستند.
انواع غذاهاي سنتي شامل: اوانوري owanori (آب انار)، ابوقله owboqle(آب باقلا)، آبگوشت، اوعدسowadas، اوماشك owmâs (آب ماش)، اوپيوزي owpiyozi (آب پياز)، گوينه gevine، اوموهي owmohi(آب ماهي)، برنج، باقلا، آش كارده، اوربنيكwrebenik
شيريني ها و شربت ها شامل: حلواي آردگندم،حلواي آردبرنج، حلواي شيره خرما، حلواي خرما، پاليلقي، فل، نان شيريني حلواي سياه، قرصك، چوخيزورون، مسقطي،حلواي نشاء، حلواي انگشت پيچ
انواع نان شامل: نان تيري، نان بلبل balbal، بلبل كلخنگي balbalekalxongi، شل شلوšolšolu، تودون tavdun
معرفي چند نوع غذاي سنتي
اوانوري owanori (آب انار)
انار را دانه نموده در آب مي جوشانند و در آب آن نان ريز نموده صرف مي كنند. اين غذا در روستاهاي بررسي شده صرف مي گردد.
ابوقله owboqle(آب باقلا)
باقلاي پوست كنده را مي جوشانند تا كاملاً له شود بعد به آن پياز سرخ كرده، روغن و ادويه اضافه مي كنند سپس در آن نان خورد كرده به صورت تريد ميل مي نمايند.
اوپيوزي owpiyozi (آب پياز)
پياز سرخ كرده را با ادويه و آرد بو داده به صورت مايع رقيقي در آورده در آن نان خورد كرده مي خورند.
گوينه gevine
گندم را خورد نموده بو مي دهند بعد مثل برنج دم مي كنند و همراه با ماست مي خورند.
اوموهي owmohi(آب ماهي)
ماهي را پاك نموده همراه با سبزي و آرد بو داده مي جوشانند بعد نان در آب آن خورد كرده همراه با ماهي مي خورند.
آش كارده
گياهي موسوم به كارده كه برگ هاي پهن چون برگ چغندر دارد و بسيار تندمزه است را در آفتاب خشك كرده و بعد آن را با گندم نيم دانه مخلوط كرده كمي خمير مايه و مقداري كمي برنج و سير در آن ريخته روي آتش مي گذارند تا اندكي گرم شود سپس آن را از روي آتش برداشته در جاي گرمي نگه مي دارند تا ترش شود اين مايه "حره" horre يا "آش كارده" ناميده مي شود.
مقداري گندم نيم دانه و آب روي آتش مي گذارند تا جوش بيايد اين مايه را به آن اضافه مي كنند. در بهبهان اين آش را مانند حليم در مغازه ها مي فروشند. اين آش مخصوص فصل زمستان است.
اوربنيكwrebenik
ربنيك دانه وحشي است شبيه به زالزالك ولي ترش تر و ريزتر آن را در آب مي جوشانند تا به طور كامل له شود بعد اين دانه ها را در آبكش مي گذارند آنقدر چنگ مي زنند تا آب ترش آن در ظرف زير آبكش جمع شود به اين آب ترش پياز داغ و خرده برنج و مقداري شكر يا شيره خرما اضافه مي نمايند آن را مي جوشانند تا پخته شود بعد در آن نان خرد نموده به صورت تريد مي خورند.اين غذا در فصل پاييز تهيه مي گردد.
شيريني ها و شربت
حلواي شيره
به همان روش حلواهاي فوق است ولي به جاي شكر از شيرۀ خرما استفاده مي شود.
پاليلقي pâlilaqi
خرما را در ظرف يا بشقاب چيده روي آن مخلوط روغن و آرد بو داده مي ريزند و بعد مصرف مي كنند.
فل fel
خرما را با كنجد مخلوط نموده تا خرما و كنجد كاملاً با هم مخلوط شوند و به صورت خمير درآيد.
نان شيريني
آرد، شكر و زردچوبه را مخلوط نموده به مانند نان شيري روي صفحه فلزي مي پزند، اين شيريني به صورت خشك مصرف مي شود.
حلواي سه halvâyese
ارده را در ديگ ريخته با دستگاه آن قدر به هم مي زنند تا تفاله آن جدا شود تفاله آن همان حلواي سه يا حلواي سياه است كه آن را با خرما مي خورند.
حلواي نشاء
ابتدا گندم را سه روز در آب گذاشته تا كاملاً خيس بخورد و باد كند و آب آنرا مرتب عوض مي كنند بعد آن را با چرخ يا دست له مي نمايند. سپس آن را در آبكش گذاشته مي شويند تا تنها تفاله در آبكش بماند زير آبكش نيز ديگ مي گذارند تا شيره گندم در آن بريزد سپس شيره گندم را در سيني هاي بزرگ ريخته تا نشاسته محلول ته نشين شود بعد آب زلال روي آن مي ريزند. محلول را در آفتاب مي گذارند تا كاملاً خشك شود در اين وقت نشاسته گندم به صورت كلوخه هاي كوچك سفيد رنگ در مي آيد. مقداري از اين نشاسته را در كاسه اي آب حل كرده روغن نيز در ظرفي ريخته گرم مي كنند. محلول آب و نشاسته را در روغن ريخته و شكر نيز به آن اضافه مي¬كنند.
در مرحله بعد هل و گلاب اضافه مي شود. حرارت زير آن را ملايم نموده با قاشق يا كفگير آن قدر آن را به هم مي زنند تا به صورت دانه هاي ريز درآيد در اين وقت حلواي نشاسته گندم آماده است.
انواع نان
نان تيري
اين نان بدون خمير مايه است. خمير آن را روي صفحه اي مدور چوبي به نام خونچك xončakبا تيري چوبي پهن مي كنند و روي صفحه اي مدور فلزي موسوم به توه toveh كه روي آتش قرار دارد مي اندازند تا بپزد. اين نان به صورت خشك نگهداري مي شود. هنگام مصرف اندكي آب به آن مي زنند تا نرم شود معمولاً اين نان را براي مدت 2 الي 3 هفته مصرف مي پزند.
بلبل كلخنگي balbalekalxongi
اين نان به همان روش بلبل درست مي شود با اين تفاوت كه در خمير آن كلخنگ كه نوعي دانه شبيه به دانه درخت بن ولي نرم و چرب مي باشد اضافه مي نمايند.
شل شلوšolšolu
خميري را به صورت كاملاً رقيق درمي آورند داخل آن مقداري دانه انار مي ريزند و قدري نيز پياز در آن رنده مي كنند بعد آن را به مانند نان بلبل روي توه به صورت مايع مي ريزند. به اين صورت نان نرمي به دست مي آيد كه گاهي به عنوان غذا به تنهائي مصرف مي شود.
خوزستان سرزمين چهار فصل، م‍ي‍ن‍ي‍‍ات‍ور تنوع قومي در ك‍ش‍ور است كه محل ت‍لاق‍‍ي ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ه‍‍ا‌ي م‍خ‍ت‍ل‍ف‍‍ي است كه در عين ت‍‍اث‍ي‍ر پ‍ذي‍ر‌ي م‍ت‍ق‍‍اب‍ل، ه‍ري‍ك ن‍م‍ود خ‍‍اص خود را ح‍ف‍ظ كرده اند. موسيقي نيز يكي از ش‍‍اخ‍ص‍‍ه‍‍ا‌ي م‍‍ع‍رف اين ق‍وم‍ي‍ت‍‍هاس‍ت كه در هر منطقه و ق‍وم‍ي‍ت از استان، صورت وي‍ژه اي دارد. در مناطق عرب نشين و در ميان ق‍وم عرب، موسيقي بيشتر م‍ت‍‍أث‍ر از م‍ق‍‍ام‍‍ه‍‍ا‌ي عربي و ش‍ب‍‍ا‌ه‍ت خاصي به موسيقي م‍ق‍‍ام‍‍ي جنوب ع‍ر‌اق دارد. درم‍ي‍‍ان ق‍وم بختياري موسيقي جايگاه خاصي دارد و در آيين هاي ش‍‍اد‌ي و م‍‍ات‍م، ن‍و‌ازن‍دگ‍‍ان س‍‍از‌ه‍‍ا‌ي محلي ح‍ض‍ور‌ي م‍ش‍‍ه‍ود دارند. موسيقي بختياري مانند ديگر موسيقي هاي محلي از سادگي خاصي ب‍رخ‍ورد‌ار است اما وج‍ه ت‍ش‍‍اب‍ه و ت‍ف‍‍اوت‍‍ه‍‍ا‌ي زي‍‍اد‌ي با ديگر موسيقي هاي محلي دارد. م‍‍ه‍م‍ت‍ر اينكه ساختار موسيقي بختياري با موسيقي سنتي نيز تفاوت چ‍ش‍م‍گ‍ي‍ر دارد. وج‍ه ت‍ش‍‍اب‍ه آن با ديگر موسيقي هاي محلي در سادگي ن‍‍غ‍م‍‍ات و استفاده از دس‍ت‍گ‍‍ا‌ه‍‍ه‍‍ا و مايه هاي ايراني است و تفاوت آن از نظر نوع گويش و شيوه ق‍ر‌ائ‍ت آو‌از‌هاس‍ت . خ‍و‌ان‍ن‍ده نيز در ساختار موسيقي بختياري ح‍‍ائ‍ز اهميت است به طور‌ي كه بعد از م‍ق‍دم‍ه موسيقي ت‍وس‍ط ن‍و‌ازن‍ده، اين ص‍د‌ا‌ي خوش آو‌از است كه ساختار موسيقي را ن‍ش‍‍ان داده و ت‍ك‍م‍ي‍ل مي كند. گ‍روه خ‍و‌ان‍‍ي نيز در موسيقي بختياري ق‍‍اب‍ل توجه است زيرا بسياري از ق‍ط‍ع‍‍ات شاد"دواللي" ت‍وس‍ط خ‍و‌ان‍ن‍ده گ‍روه ك‍ر اج‍ر‌ا مي شود و معمولاً خ‍و‌ان‍ن‍دگ‍‍ان گ‍رو‌ه‍‍ي ق‍ط‍ع‍ه شعر كوچ‍ك‍‍ي را م‍‍اب‍ي‍ن هر ب‍ي‍ت يا م‍ص‍ر‌ع ت‍ك‍ر‌ار مي كنند. به ه‍رح‍‍ال ب‍‍اي‍د اش‍‍اره كرد كه گ‍وش‍ه ه‍‍اي‍‍ي نيز در موسيقي بختياري ه‍م‍‍ان‍ن‍د گ‍وش‍ه اول و دوم خ‍س‍رو شيرين وجود دارند كه كاملاً با م‍ق‍‍ام‍‍ه‍‍ا‌ي موسيقي سنتي م‍‍ان متفاوت است. انواع موسيقي بختياري شامل آ‌ه‍ن‍گ‍‍ه‍‍ا و آو‌از‌ه‍‍ا‌ي شاد دواللي ، موسيقي چ‍پ يا ع‍ز‌ا، موسيقي ح‍م‍‍اس‍‍ي، موسيقي ت‍‍غ‍زل‍‍ي ع‍‍اش‍ق‍‍ان‍ه، موسيقي گوناگون(شامل موسيقي بارش بار‌ان، ب‍رزگ‍ر‌ي، خ‍رم‍ن ك‍وب‍‍ي، لالاي‍‍ي، كوچ است. د‌ه‍ل(يك س‍‍از ك‍وب‍ش‍‍ي اس‍ت‍و‌ان‍ه اي ش‍ك‍ل كه با چ‍وب خ‍ي‍زر‌ان ن‍و‌اخ‍ت‍ه مي شود)، ك‍رن‍‍ا، س‍رن‍‍ا و ن‍‍ي ش‍ي‍ت، ن‍‍ي هفت ب‍ن‍د و ك‍م‍‍ان‍چ‍ه از س‍‍از‌ه‍‍ا‌ي محلي م‍ورد استفاده در موسيقي بختياري است. در زم‍ي‍ن‍ه موسيقي شوشتري و دزفولي(شمال استان) نيز ب‍‍اي‍د گ‍ف‍ت كه موسيقي اين منطقه نيز مانند موسيقي هاي محلي ايران ب‍رپ‍‍اي‍ه موسيقي آو‌از‌ي ش‍ك‍ل گرفته است و ن‍م‍ود ع‍ي‍ن‍‍ي آن را مي ت‍و‌ان در مراسم ت‍‍ع‍زي‍ه، ع‍روس‍‍ي و ك‍‍ار ديد. ش‍‍ه‍ر‌ه‍‍ا‌ي دزفول و شوشتر به خاطر ب‍‍اف‍ت فرهنگي خود كه بيشتر رنگ و ب‍و‌ي مذهبي در آن م‍ش‍‍ا‌ه‍ده مي شود ن‍م‍‍ي ت‍و‌ان‍س‍ت‍ه موسيقي س‍‍از‌ي را به سادگي پ‍ذي‍ر‌ا باشد به همين دل‍ي‍ل اس‍‍اس ساختار م‍وس‍ي‍ق‍ي‍‍اي‍‍ي اين دو شهر را ب‍‍اي‍د در موسيقي آو‌از‌ي ج‍س‍ت‍ج‍و كرد. در موسيقي اين دو منطقه ب‍ي‍ش از 50 گ‍وش‍ه آو‌از‌ي بوده است كه اك‍ن‍ون ك‍م‍ت‍ر كسي تمام اين گ‍وش‍ه ها را به خاطر دارد. ساختار م‍وس‍ي‍قايي اين گ‍وش‍ه ها م‍ب‍ت‍ن‍‍ي بر موسيقي ك‍ن‍ون‍‍ي ايران است. با اندكي ت‍‍غ‍ي‍ي‍ر در اد‌ا‌ي تزيين ها و ت‍ح‍ري‍ر‌ها به گ‍ون‍ه اي كه خ‍و‌ان‍ن‍دگ‍‍ان دزفول و شوشتر ل‍‍ه‍ج‍ه خاصي درخ‍و‌ان‍دن آو‌از‌ه‍‍ا‌ي اين منطقه دارند. اشعار آو‌از‌ه‍‍ا‌ي اين منطقه ا‌غ‍ل‍ب م‍ض‍‍ام‍ي‍ن‍‍ي زم‍ي‍ن‍‍ي دارند ولي اين اشعار س‍‍اده داراي چ‍ن‍‍ان ح‍س‍‍ي است كه ناخ‍ود‌آگاه ان‍سان را به سوي بزرگي م‍‍ع‍ب‍ود و ع‍ظم‍ت ع‍ش‍ق ر‌ه‍ن‍م‍ون مي س‍‍ازد. در دوران ق‍‍اج‍‍ار با باز شدن پ‍‍ا‌ي برخي ن‍و‌ازن‍دگ‍‍ان دزفولي و شوشتري به تهران و ف‍ر‌اگ‍ي‍ر‌ي ردي‍ف موسيقي ايران س‍‍از و موسيقي س‍‍از‌ي و‌ارد اين دو شهر شد. با ورود موسيقي س‍‍از‌ي ب‍وي‍ژه ت‍‍ار، نقش موسيقي و استفاده از س‍‍از ت‍‍ار رنگ و رون‍ق خاصي به موسيقي آو‌از‌ي اين منطقه داد و رفت و آمد ن‍و‌ازن‍دگ‍‍ان بزرگي از اين شهر به م‍ح‍‍اف‍ل موسيقي تهران ب‍‍ا‌ع‍ث به وجود آم‍دن يك رپ‍رت‍و‌ار موسيقي س‍‍از‌ي براي اين منطقه شد كه شامل ق‍ط‍ع‍‍ات چ‍‍ه‍‍ارم‍ض‍ر‌اب، رنگ، پيش در‌آمد و ت‍ص‍ن‍ي‍ف مي باشند. س‍‍از‌ه‍‍ا‌ي رايج موسيقي اين منطقه در و‌ه‍ل‍ه اول ت‍‍ار و سپس س‍رن‍‍ا، د‌ه‍ل، ن‍‍ي ج‍ف‍ت‍ه و د‌اي‍ره است و با توجه به ه‍م‍س‍‍اي‍گ‍‍ي اين منطقه با ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ه‍‍ا‌ي م‍ج‍‍اور، بعضي از گ‍وش‍ه ها و ق‍ط‍ع‍‍ات در ب‍ي‍ن دو ف‍ر‌ه‍ن‍گ م‍ج‍‍اور مانند شوشتري دزفولي و بختياري اش‍ت‍ر‌اك دارند.
مردم خوزستان تمام عيدهاي ملي و مذهبي را جشن مي‌گيرند. اهالي شوشتر، دزفول علاوه بر عيدها، جمعه آخر ذيحجه را هم جشن مي‌گيرند. لباس نو مي‌پوشند و به تفريح‌گاه‌ها مي‌روند، زيرا پس از آن ماه هاي محرم و صفر را عزادارند. در گذشته به رقص و پايكوبي مي‌پرداختند و شب تا صبح در فضاي باز و محوطه‌هاي باز به سر مي‌بردند و بر اين باور بودند كه آن شب ستاره زهره به ستاره مشتري مي‌رسد و كسي كه به هم رسيدن اين ستاره‌ها را ببيند، هر نيتي بكند برآورده مي‌شود. مردم استان خوزستان عيد نوروز را مفصل برگزار مي‌كنند. از چند روز پيش، كلوچه مخصوصي از آرد، روغن، زيره و رازيانه درست مي‌كنند. مراسم آتش افروزي چهارشنبه سوري، مراسم چيدن سفره هفت سين، پوشيدن لباس هاي نو و رفتن به ديد و بازديد نوروزي به شيوه ديگر مناطق ايران در استان خوزستان نيز رايج است. در استان خوزستان روز سيزده را در دو روز جشن مي‌گيرند. روز سيزده با احتساب روز عيد نوروز و روز سيزده بدون احتساب روز نوروز، اولي را سيزده عيد و دومي را سيزده بعد از عيد گويند. در ايام نوروز همه به باغ‌ها و تفريح‌گاه‌ها مي‌روند. در خانه‌ها يا باغ‌ها بر شاخه درختان تاب مي‌بندند و تاب سواري مي‌كنند.