حكيم و فيلسوف بزرگ ايراني كه نام كاملش (ابوالفتوح يحيي ابن حبش) است در شهر سهرورد (از توابع شهرستان خدابنده) نزديكي زنجان در سال 549 ولادت يافت او حكمت و اصول را در شهر مراغه و تبريز نزد شيخ مجدالدين جيلي آموخت و در علوم حكمي و فلسفي سرآمد عصر خود گرديد و با بهره گيري از قدرت هوش بالا و ذهن نقاد و نيك فهمي اش بر بسياري از حقايق دسترسي پيدا كرد چون در بسياري از موارد با نظر قدما مخالفت مي كرد، و در اصطلاحات خود از الفاظ و اصطلاحات ديني زرتشتي بسيار استفاده مي كرد متعصبان قوم او را متهم به كفر و الحاد كردند و علماي حلب خون او را مباح شمردند و در نهايت موفق شدند فرمان قتل او را از فاتح نامدار جنگهاي صليبي سلطان صلاح الدين ايوبي دريافت كنند و سرانجام او را در سال 587 درس 38 سالگي به قتل رساندند شيخ شهاب الدين بزرگ ترين فيلسوفي است كه حكمت اشراق در آثار فلسفي او به حد كمال رسيد و به همين خاطر او را شيخ اشراق لقب دادند او از بزرگترين مدافعان حكمت خسرواني در اسلام است و در واقع بنيانگذار حكمت اشراق است شيخ اشراق معتقد بود كه حكمت خسرواني توحيد است و حكماي خسرواني همگي موحد بودند. شيخ با اينكه زنده كننده حكمت خسرواني است اما هيچ كجا از حكمت يوناني روي بر نمي تابد او فلسفه نور (اشراق) را از حكماي خسرواني آغاز كرد و افلاطون را تحت تاثير حكماي خسرواني مي دانست و معتقد بود كه حكمت از حكمت خسرواني آغاز مي شود به نظر سهروردي نور عالم را روشن مي كند و در شعله نور محمدي (ص) به كمال مي رسد اما شنيدن اين حرفها براي گوش مردم زمان او بسيار سنگين و ثقيل مي رسيد و به او لقب ملحد و زنديق دادند و ريختن خونش را حلال دانستند مجموعاً 49 كتاب و رساله به زبان فارسي و عربي به شيخ اشراق نسبت داده اند كه مهمترين آنها عبارتند از حكمت الاشراق التلويحات، مقاومات المشارع و المطارحات، رساله العشق، رساله آواز پر جبرئيل، رساله عقل سرخ، صفير سيمرغ و رساله يزدان شناخت مي باشد.

برگرفته از:
1- روزنامه همشهري روز دوشنبه مورخ 8 مرداد 1386 شماره 4329 صفحه 21
2- فرهنگ نامه زنجان تاليف محمدرضا روحاني