بازارها

بازار ميدان ارگ (توحيد) : اين بخش از بازار از غرب ترين قسمت هاي بازار كرمان است . فضايي مستطيل شكل و حدود 140 باب مغازه فعال تجاري دارد . اكثريت مغازه هاي بازار ميدان ارگ لباس فروشي هستند و نماي اطراف ميدان، بيش از يك قرن قدمت دارد . در ضلع شرقي بازار ميدان ارگ ، سر در ورودي بازار اصلي واقع شده است . 
                      
بازار اصلي كرمان : اين بازار بزرگ از ميدان ارگ شروع و به ميدان مشتاقيه ختم مي شود و از غرب به شرق بازارهاي آن شامل بازار ارگ ، بازار وكيل ، بازار عطاري ، بازار قدمگاه و بازار مظفري است . 
                          
بازار ارگ : اين بازار از ميدان ارگ شروع و تا چهارسوق گنجعلي خان ادامه مي يابد . اين بازار به دو بخش فرعي به نام بازار نقار خانه و بازار سراجي تقسيم مي شود . گويا در گذشته در طبقه بالاي بازار نقارخانه نقاره مينواختند.

بازار گنجعليخان : اين بازار در حدفاصل چهارسوق و بازار اختياري و ضلع شمالي ميدان گنجعلي خان واقع شده است . بازار گنجعلي خان يادگار دوره صفويه است .        

                       
بازار اختياري : چهارمين قسمت بازار كرمان به بازار اختياري معروف است و از انتهاي جنوبي بازار گنجعلي خان شروع مي شود تا اول بازار وكيل امتداد مي يابد .

بازار سردار : اين بازار در واقع مركب از چهار بازارچه متقاطع است كه با سه راسته اصلي به بازار اختياري متصل مي شود . كاروانسراي سردار نيز در انتهاي يكي از اين بازارچه ها قرار دارد.                   


بازار مظفري : بازار مظفري از انتهاي بازار وكيل شروع مي شود تا خيابان ميرزا رضاي كرماني محل قديم دروازه مسجد قرار دارد . اين بازار قديمي جزئي از مجموعه امير محمد مظفر مي باشد.

بازار عطاري : ابتداي اين بازار از سر در ورودي بازار وكيل در سمت چپ آغاز و تا رو به روي در ورودي مسجد جامع واقع در بازار قدمگاه ادامه مي يابد و تقريباً 19 باب مغازه عطاري دارد .

بازار قدمگاه (راجي كرماني) : قدمگاه بخشي از بازار كرمان است كه عمود بر بازار مظفري است و تا خيابان شريعتي ادامه دارد .
 
بازار قلعه (محمود) : بازار قلعه محمود كه اولين بخش از بازار شمالي – جنوبي كرمان است در جنوبي ترين بخش آن واقع شده است . نقطه شروع آن زاويه راست تقاطع خيابان پيروزي به خيابان مطهري يعني محل ساابق دروازه ريگ آباد است كه به خيابان امام خميني ، روبروي بازار ميدان قلعه ختم مي شود .

بازار ميدان قلعه: اين بازار از خيابان امام خميني شروع شده و به چهارسوق گنج عليخان ختم مي شود و در آن حرفه هاي لحاف دوزي ، پشته دوزي ، قالي فروشي ، خوارو بارفروشي و عطاري به چشم مي خورد .

بازار كلاه مالي : اين بازار در حد فاصل بازار مسگري شمالي و بازار كفاش ها واقع شده ، فقط 13 باب مغازه دارد .

بازار زرگري (قيصريه ابراهيم خان) : بازار زرگرها به صورت يك راسته متقاطع عمود بر بازار كلاه مالي و به موازات بازار كفاش ها واقع شده و جزو مجموعه ابراهيم خان مي باشد . اين بازار 47 باب مغازه را در خود جاي داده است.   

بازار كفاش ها : بازار كفاش ها از انتهاي بازار كلاه مالي شروع و به موازات بازار زرگري تا اول بازار حاج آقا علي ادامه مي يابد و جهت آن شمالي- جنوبي است .

بازار حاج آقا علي (رفسنجاني) : اين بازار از انتهاي بازار كفاش ها آغاز شده و به خيابان شريعتي روبروي بازار عزيز خاتمه مي يابد.

بازار عزيز : آخرين بخش از بازارهاي كرمان كه در شمالي ترين قسمت مجموعه بازار قرار دارد ، بازار عزيز است و جمعاً 70 باب مغازه فعال را در خود جاي داده است .

 تيمچه كوزه گرها : تيمچه كوزه گرها كه بزرگتر از تيمچه عطارهاست و در جوار آن قرار گرفته است . اين بازار دو طبقه دارد

مساجد

مسجد امام : اين مسجد در خيابان امام خميني(ره) شهر قرار دارد و از بناهاي دوران سلجوقي است . مسجد امام از نوع مساجد چهار ايواني و يكي از بزرگترين مسجدهاي كرمان به شمار مي‌رود . سابقه تاريخي اين بنا به قرن پنجم هجري عصر سلجوقي مي‌رسد و ساخت آن را به ملك توران شاه منصوب داشته‌اند . معروفترين شبستان آن شبستان امام حسن است و در قسمت غربي آن ايوان بزرگي با روكش كاشي خوش رنگ معقلي برجاي مانده است.

مسجد پامنار : مسجد پامنار در خيابان فتحعلي شاه قرار دارد و از آثار دوره حكومت آل مظفر است . اين بنا در سال ‪ ۷۹۳ه.ق به فرمان عمادالدين سلطان محمود برادر شاه شجاع از خاندان آل‌مظفر ساخته شده و شامل سردر ورودي ومناره وصحن كوچكي است . نماي سردر اين مسجد با كاشيكاري مقرنس كار زيبايي تزئين يافته است .

مسجد جامع : يكي از زيباترين مساجد ايران است كه داراي سر در رفيع ، صحن ، ايوان و شبستان مي‌باشد . اين مسجد در دوران حكومت امير مبارز الدين محمد مظفر سرسلسله آل مظفر بنا گرديده و تاريخ آن به موجب كتيبه‌ سردر شرقي 750 ه. ق مي‌باشد . ارزشمندترين قسمت بنا ، كاشيكاري معرق محراب و سردر شرقي مسجد است.

مسجد جامع مظفري كرمان : در كنار ميدان شهدا و جنب خيابان شريعتي واقع است و يكي از زيباترين مساجد ايران به شمار مي‌رود . بر اساس كتيبه سردر اصلي ، روز چهارشنبه هفتم شوال سال ‪ ۷۰۵ه.ق به دستور امير مبارزالدين محمد مظفر(سرسلسله آل مظفر) و استاد حاج محمد يزدي ساخت آن آغاز شد و در اواخر سال ‪ ۷۵۵ه.ق به پايان رسيده است .

مسجد وكيل كرمان : اين بنا ، در بازار وكيل كرمان واقع گرديده و بخشي از مجموعه ساختماني وكيل - مشتمل بر ارگ ، بازار ، حمام ، كاروانسرا و مسجد - است كه در سال 1187 ه .ق توسط وكيل الملك بنا گرديده و در دوره قاجار و دوره اخير بازسازي ، تعمير و تزيين شده است .

مسجد وكيل بم : اين بنا در كنار قيصريه زردشتيان و در جوار حمامي به همين نام در شهرستان بم واقع گرديده و در زمان حكومت محمد اسماعيل خان وكيل الملك بر كرمان ( 1277-1248 ه . ق ) ساخته شده است . بناي مسجد داراي صحن ، ايوان و شبستان هاي ستوندار است .

مسجد سيد سيرجان : اين بنا در كوچه انصاري در جوار حمامي به همين نام در شهرستان بم واقع گرديده و احتمالاً در زمان حاجي سيد علي خان كه در سال اول حكومت محمد اسماعيل خان وكيل الملك ، رياست شهر بم و نرماشير را به عهده داشته و در سنه 1263 ه . ق فوت كرده ، ساخته شده است .

مسجد سلجوقي خبيص : اين بنا در قسمت جنوبي شهرستان شهداد كنوني و ميانه ويرانه هاي شهر خبيص قديم در شرق كرمان واقع گرديده و از آثار دوره سلجوقي است . اين مسجد به صورت ويرانه درآمده و تنها ديوارها و بخش هايي از پوشش طاق و گنبد آن و و همچنين آثاري از محراب گچي شبستان به جاي مانده است ( سال 1350 ) بناي مسجد به طول و عرض 26/25*14/5 متر مشتمل بر شبستان ، صحن و حياط خلوت ، تماماً از خشت ساخته شده است .

 
مسجد قلعه سنگ سيرجان : بقاياي اين مسجد در 12 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان سيرجان ، مجاور صخره اي سنگي و بقاياي قلعه اي قديمي واقع گرديده و بر اساس كتيبه موجود ، از آثار دوره مظفري - 789 ه . ق - است . اين كتيبه بر بدنه منبري سنگي در فاصله 5 متري شمال قلعه سنگ ، درون محوطه مسجدي به طول و عرض 10* 15 متر واقع شده است .

مسجد اهل سنت ارگ بم : اين بنا كه امروزه مسجد امام زمان خوانده مي شود ، در كوچه 15 خيابان شهيد چمران واقع گرديده و احتمالاً اساس شبستان بزرگ آن مربوط به دوره سلجوقي است كه در دوره هاي بعد بازسازي شده و الحاقاتي بدان صورت گرفته است . 

مسجد چهل ستون : اين بنا در خيابان شريعتي واقع گرديده و بخشي از مجموعه ساختماني حاج علي آقا مشتمل بر آب انبار ، كاروانسرا ، بازار و مسجد است كه در سال 1328 ه . ق توسط حاج علي آقا مشهور به زعيم الله ساخته شده است . بناي مسجد مشتمل بر سر در ، مناره ، رواق ، صحن و شبستان است .

مسجد خواجه خضر كرمان : اين بنا در محله خواجه خضر كرمان واقع گرديده و ظاهراً بناي اوليه آن به روزگار فرمانروايي قراختاييان در اوايل قرن هفتم ه . ق ساخته شده بوده كه در زلزله تيرماه 1361 شمسي ويران و بناي جديدي جايگزين آن شده است .   

مسجد جامع مروست شهر بابك : اين بنا در آبادي مروست - از توابع شهر بابك استان يزد - واقع گرديده و بناي آن ظاهراً از دوره صفوي است كه بر طبق كتيبه سر در ورودي ، در سال 1163 ه . ق توسط مهدي بن جعفر تعمير شده و محراب گچي و پوشش مقرنس مسجد نيز مربوط به همين زمان است